Fot. Sławek Rakowski
Miasto Szydłów otoczył murami obronnymi w połowie XIV w. król Kazimierz Wielki. Od strony północno-zachodniej mury zostały wzniesione na skraju wysokiej ściany wąwozu, opadającej do doliny rzeki Ciekącej. Od strony południowej i wschodniej wybudowano je na płaskim terenie i umocniono wałem ziemnym i fosą. Za budulec posłużyła miejscowa skała wapienna.
To najlepiej zachowany do naszych czasów obwód średniowiecznych murów obronnych na terenie historycznego Królestwa Polskiego.
Długość murów wynosiła około 1,2 km, a ich grubość dochodziła do 1,8 m. Powstała w ten sposób obronna warownia o powierzchni 7 ha, będąca jedną z kilkunastu największych, broniących granic Małopolski. Na murach wznoszono tzw. hurdycje, czyli kryte ganki drewniane, które wspierając się na belkach wpuszczonych w mur miały w podłodze otwory dla ostrzału górnego, rzucania kamieni i nabijanych ćwiekami kłód. Były one budowane tylko w razie zagrożenia wojennego.
W 1822 r. mury obronne wraz z „ruderami zamkowymi” zostały wystawione na licytację. Informacja ta ukazała się w Dzienniku Urzędowym Województwa Krakowskiego. Wartość murów oszacowano na sumę 1867 zł i 35 gr, później zaś jeszcze ją obniżono. Mimo to nie znalazły nabywcy, co tłumaczono zbyt wysoką ceną oraz faktem, iż w Szydłowie jest pod dostatkiem materiału budowlanego. Łatwiej bowiem było wydobywać kamień z ziemi bezpłatnie niż pozyskiwać z rozbiórki murów poprzez ich kupno. Problem znalezienia kupca był jeszcze aktualny przez kilkadziesiąt lat, na szczęście mury nie znalazły nabywcy i przetrwały. Do czasów dzisiejszych zachowały się 4 odcinki od strony zachodniej, wschodniej i południowej o łącznej długości 680 m, wraz z Bramą Krakowską.
W 2010 r. odrestaurowano chodnik obronny na murze przy placu zamkowym wraz z gankiem. W 2011 r. przeprowadzono rewitalizację murów od strony ulicy Kieleckiej – z odbudową blanków i punktem widokowym w narożniku południowo-zachodnim.
Dla turystów dostępne są dwa chodniki na murach obronnych. Jeden przy Bramie Krakowskiej od ulicy Kieleckiej długości około 30 metrów, drugi na placu zamkowym długości około 90 metrów (ten drugi po zakupie biletu w jednym z punktów informacji turystycznej).
Więcej o murach obronnych w filmie: